Jeremia 6:15: "Zij zijn te schande geworden, omdat zij afschuwelijke dingen deden. Toch schamen zij zich volstrekt niet, zij weten van geen verlegenheid".
Van alle gevoelens die ik ken is schaamte de mij minst vertrouwde. Althans, de uitleg van schaamte, de enorme beladenheid die het woord met zich meebrengt. Het woord roept een wild verzet op in mij. In hetzelfde vers lees ik ‘Schaamte, schuldgevoel, en veroordeling zijn gelijksoortig omdat ze allemaal met zonde te doen hebben, maar ze zijn verschillend in graad, duur ,en strekking.’ En daar heb je het: de zonde. Hij die leeft in zonde, enzovoorts enzovoorts. Genoeg mensen die die zin af kunnen maken.
Ik schreef in Leven en euforie dat mijn leven uit cycli van zeven jaren bestaat. En in dat zevenendertig jarige brein en in mijn ziel zijn Daantjes van verschillende leeftijden nog steeds aanwezig. Niet zo’danig’ dat ik last van ze heb. Of in die zin dat ik stemmen hoor. Maar wel op die manier dat ik nog steeds kan voelen hoe ik mij voelde toen ik veertien was en voor het eerst de Noordzee zag. En ook hoe het was om te ontdekken dat je op een vrouw verliefd kunt zijn. Zoals God het dus niet bedoeld had. Is dat zonde?
Ook weet ik hoe het voelde toen mijn moeder eindelijk geen pijn meer hoefde te lijden en hoe ze kort daarna overleed. Als de doktoren de regels hadden nageleefd, dan had mijn moeder vast langer geleefd, maar met driedubbele, helse pijnen. Doktoren maakten een einde aan haar leven. Nu vinden we het heel normaal, althans gelukkig hebben we in ons land onze nek uit durven steken ondanks het Vaticaan, maar in de jaren ’80 was dit ‘het beëindigen van een leven dat God had gegeven’. Zonde dus. Om je rot te voor schamen. Op dat moment, met mijn vader en broer aan mijn zijde, wist ik echter dat ik me nooit meer hoefde te schamen. Als er een hemel is, dan is zij er.
Met schamen bedoelt de meerderheid, ook op dit blog vast iets heel anders. Hoe je soms kunt blozen als je iets stoms hebt gedaan. Dat je soms domme dingen zegt tegen iemand waar je later spijt van hebt. Of dat je je moeder liefdevol door de haren strijkt en na een minuut er achter komt dat het niet je moeder maar je buurjongen is met wie je zo hebt staan kroelen. Hete konen, en hete kolen: ik verdween subiet weer in de boom waar ik vijf minuten daarvoor uitgeklommen was. Om er een uur niet meer uit te komen.
Of je schamen voor je gedachten, voor je daden, of voor een ander. Wat dat laatste betreft: verspilde moeite. Iemand die de vreselijkste dingen doet schaamt zich niet. Hij zal alles recht breien wat krom is, desnoods met God of Allah aan zijn zijde. Daar hoef ik me niet voor te schamen: ik heb het woord en dat zal ik liever gebruiken dan beschaamd mijn blik af te wenden. En alleen ik ben verantwoordelijk voor mijn daden. Niet voor die van een ander.
Tsja, eigenlijk schaam ik me dus nergens voor. Niet voor een blote dikke bil en ook niet voor een hangende tiet. Ik bloos wel eens, als ik iets te snel roep in discussies, en ik word ook wel eens rood als iemand om me moet lachen (jemig, hou op, ik ben niet grappig!) Maar dat zijn futiliteiten. Ik schrik wel eens als ik me laat meeslepen in discussies. Maar als de bal bij mij ligt en ik heb te hard gekaatst, dan ben ik niet de lulligste en zeg ik sorry. Niets om je voor te schamen.
Voordaan, 4 april 2006
Schilderij:
De zondeval van Adam van Michelangelo Buonarroti (1475 – 1564)
fresco — 1508-1512
Sixtijnse kapel, Vaticaan
Volgende keer in Leven: DromenEuforie
Schaamte
Dromen
Jezelf zijn
Leven na de dood
Hoi Daan! Wat lekker dat jij je niet schaamt! Ik moet zeggen dat ik voornamelijk last heb van de schaamte die Jacopone ook noemt, van die dingen waar je je zo mogelijk voor verontschuldigt, maar waar je nooit meer vanaf komt. Ik heb een klein lijstje met zulke gebeurtenissen. Het is mijn straf dat ik die met mij meedraag en die schaamte moet voelen…
Schaamte is inderdaad aangeleerd. Heerlijk als je daar vrij van bent. Good for you, Voordaan.
Heej rare flapstaart, heb jij mijn bijdrage wel gelezen?
Als ik dit soort afbeeldingen zie denk ik aan het volgende blog alhier: Heejjj… I’m Gay (van Flipper uiteraard). Alle Blogjes van deze maffe, maffe echt goed gekke dolfijn ! zijn het best te benaderen (omdat het er steeds meer worden…) via: http://www.bloggers.nl/flipper
Wel, Voordaan… dit wilde ik je niet onthouden omdat dit uw leven zal verrijken…
Flipper (sorry: Heeejjj… I’m Gay)
Viktor: onvergetelijk en niets om je voor te schamen….
mooi stukje
Ik doe nooit mee aan taggen en vragenlijstjes, maar een schaamtemoment van mij kwam vandaag prominent naar boven i.v.m. het overlijden van Gene Pitney: ik kwam als jonkie eens in een Londense disco Marc Almond tegen, die ik de volgende onsterfelijke vraag stelde: bent u Marc Almond? Hij zei ja en stond gelijk op.
groetjes
viktor
Ook fijn dat de advertenties rechts me oproepen theologie te gaan studeren en predikant te worden. Ook schaamteloos!
Wat een schaamteloos eerlijke reacties! Waarvoor dank….
Lieve Daan, wat heb je dit weer mooi geschreven, zo gloedvol en schaamteloos. Mooie Michelangelo erbij!
Wat leest dit toch weer fijn.Met een harde pen toch zo zacht neergezet ,heel mooi.
Nu schaam ik me niet meer dat ik je zo weinig lees…
Schaamte.
Ik geloof dat ik me wel es schaam. Ik ben namelijk geen huisvrouw, echt niet, dus als ik een les aan huis heb, en de ouders komen de kindjes halen, en kunnen ze nog net zien door de bergen wasgoed, en de stapels knutselspullen, de stapels schilderijen, dan glimlach ik wel en zeg ik dat het een artistieke puinhoop is, maar………..
Waanzinnig goed en mooi geschreven stuk over de schaamte, waar ik voor de volle 100% in mee kan gaan!
Herstel: De slang heet Lilith(Adam’s eerste vrouw), niet Judith!
Dit prachtige schilderij van Michelangelo had ik ook gebruikt vanwege de ‘verzoeking’. Mooi hoe de slang Judith hier Eva verleidt tot schaamte, een gevoel dat ons mensen vreemd zou moeten zijn. De taal heeft de schaamte er bij ons ingepompt door ons op te zadelen met een woord als ‘schaamdelen’.
Schamen als resultante van (ver-)oordelen, iets wat we absoluut moeten proberen af te leren. ‘Oordeeld niet opdat ge niet geoordeeld wordt!’ Heerlijk stuk om te lezen,om uit te breiden en om verder over te filosoferen, Daan!
Wat er gebeurd is bij het overlijden van je moeder is inderdaad geen reden tot schaamte. Eerder iets om met een goed gevoel op terug te kijken.
Er zijn echter ook dingen uit het verleden die met een sorry niet meer te corrigeren zijn. Daar blijf je je terecht voor schamen. Je verwerkt het wel, maar de schaamte blijft.
Mensen schamen zich vaak voor zichzelf: Ik ben niet zo grappig, mooi, slim, moedig, etc, als ik graag wilde zijn.
Ha Daan, schaamteloos stukje ;-)). Heel goed, eerlijk geschreven. Inderdaad, waarom altijd die plaatsvervangende schaamte? Ik heb daar wel eens last van, dan schaam ik me ’toerist’ te zijn of ‘Nederlander’, maar in feite ben je alleen jezelf en daar hoef je je niet voor te schamen, toch?
goede dokters had jou moeder. Op het laatst dan. Uit een eerder log van je begreep ik dat in een ander ziekenhuis ernstig mis gegaan is.
En sorry zeggen valt voor veel mensen niet mee (sorry seems to be the hardest word). Jammer is dat, het zou de omgang tussen mensen aanmerkelijk verbeteren. Ook in het weblog cq kippenhok.
groet T
moet u u niet schamen omdat u u nergens voor schaamt?
voor de rest ga ik 100% met Rob mee!
Gegroet en Sterkte en Selam!
schaamteloos afgestreept met een prachtige illustratie, heel inspirerend .
Hier kan ik 100% in meegaan. Mijn anekdote over schaamte was dan ook een tour-de-force… om althans íets over het onderwerp te kunnen zeggen.
Ek Is Lief Vir Jou
http://www.volkskrantblog.nl/bericht/42767